Thực tế hình ảnh gãy xương đòn và những điều cần biết

Thực tế hình ảnh gãy xương đòn và những điều cần biết

08/10/2024 34 lượt xem

Gãy xương đòn là một trong những chấn thương phổ biến nhất, đặc biệt ở những người tham gia các hoạt động thể chất hoặc thể thao có nguy cơ cao như bóng đá, bóng rổ, hay tai nạn giao thông. Xương đòn đóng vai trò rất quan trọng trong việc kết nối cánh tay với thân người, do đó khi bị gãy, nó gây ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động của vai và cánh tay. Bài viết này Menacal sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện hình ảnh về gãy xương đòn.

Thực tế hình ảnh gãy xương đòn và những điều cần biết
Thực tế hình ảnh gãy xương đòn và những điều cần biết

Tìm hiểu chung về gãy xương đòn

Gãy xương đòn xảy ra khi xương nằm giữa vai và ngực bị gãy hoặc nứt. Đây là một trong những loại gãy xương thường gặp, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên, do cấu trúc xương của họ còn chưa phát triển hoàn thiện. Xương đòn là một trong những xương mảnh và dễ bị tổn thương nhất trong cơ thể, khiến nó dễ bị gãy khi chịu lực tác động mạnh từ bên ngoài.

Cấu tạo và chức năng của xương đòn

Xương đòn [1]The Clavicle. Ngày truy cập 21/9/2024.
https://teachmeanatomy.info/upper-limb/bones/clavicle/
là một xương dài và mỏng, có hình dạng hơi cong giống như chữ “S”, nằm ngang ngay phía trên ngực. Xương này kéo dài từ xương ức ở giữa ngực đến phần mỏm vai của xương bả vai. Xương đòn có cấu trúc khá mảnh, bao gồm hai đầu và thân:

  • Đầu xương ức: Đầu xương này kết nối với xương ức, giúp duy trì sự ổn định cho phần trên của lồng ngực.
  • Thân xương ức: Đóng vai trò là điểm bắt nguồn và điểm bám của một số loại cơ.
  • Đầu mỏm vai: Đầu còn lại của xương đòn kết nối với mỏm vai, một phần của xương bả vai, giúp duy trì sự liên kết giữa vai và cánh tay.

Xương đòn có chức năng chính là giúp nối cánh tay với thân người. Cụ thể, nó hoạt động như một thanh chắn, tạo điểm tựa cho cánh tay và giữ cho vai không bị sụp xuống. Xương đòn giúp tạo ra sự ổn định cho các chuyển động của vai và cánh tay, đồng thời đóng vai trò bảo vệ các dây thần kinh và mạch máu quan trọng ở vùng cổ và ngực.

Vì sao xương đòn dễ bị gãy?

Xương đòn nằm ở vị trí dễ bị tác động bởi lực mạnh từ bên ngoài, dẫn đến tình trạng gãy. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm [2]Broken collarbone. Ngày truy cập: 21/9/2024.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/broken-collarbone/symptoms-causes/syc-20370311
:

  • Tai nạn giao thông: Khi xảy ra va chạm, lực đẩy từ vai hoặc ngực trực tiếp lên xương đòn có thể gây gãy.
  • Té ngã: Khi té ngã với tư thế chống tay hoặc ngã lên vai, xương đòn phải chịu áp lực lớn, làm nó dễ bị gãy.
  • Chơi thể thao: Các hoạt động thể thao va chạm mạnh như bóng đá, bóng bầu dục, hoặc xe đạp địa hình cũng có nguy cơ cao gây gãy xương đòn do lực tác động đột ngột và mạnh mẽ.

Xương đòn, do đặc điểm mảnh và cong, dễ bị gãy khi có lực mạnh tác động trực tiếp lên vai hoặc ngực. Khi va đập, lực này gây ra sự căng quá mức, làm cho xương đòn nứt hoặc gãy hoàn toàn, thường ở phần giữa, nơi xương yếu nhất. Gãy xương đòn không chỉ gây ra đau đớn mà còn ảnh hưởng đến khả năng vận động và tư thế của cánh tay.

Thực tế hình ảnh gãy xương đòn

Hình ảnh gãy xương đòn thường cho thấy sự đứt gãy hoặc lệch của xương, từ đó giúp bác sĩ đánh giá mức độ chấn thương. Việc quan sát và phân tích hình ảnh này đóng vai trò quan trọng trong quá trình chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Các loại gãy xương đòn

Dựa vào vị trí gãy, gãy xương đòn được phân loại thành 3 loại sau: 

Phân loại Đặc điểm
Gãy đoạn giữa – Nhóm I Xảy ra ở phần giữa của xương, chiếm 69 – 82% tổng số gãy xương đòn
Gãy đoạn xa (gần mỏm vai) – Nhóm II Chiếm 21 – 28% các trường hợp, thường xảy ra gần mỏm vai
Gãy đoạn gần ( gần xương ức) – Nhóm III Ít gặp nhất ( 2 – 5%), xảy ra gần xương ức, có thể gây ảnh hưởng đến mạch máu.
Phân loại gãy xương đòn
Phân loại gãy xương đòn

Dấu hiệu nhận biết gãy xương đòn

Các dấu hiệu điển hình của gãy xương đòn bao gồm:

  • Đau nhức dữ dội: Đặc biệt khi cố gắng cử động vai hoặc cánh tay.
  • Sưng và bầm tím: Xương đòn bị gãy sẽ dẫn đến sưng và xuất hiện vết bầm quanh khu vực chấn thương.
  • Biến dạng: Phần vai có thể bị hạ thấp hoặc lồi lên, do xương đòn bị lệch khỏi vị trí bình thường.
  • Hạn chế vận động: Người bị gãy xương đòn sẽ khó hoặc không thể cử động cánh tay và vai một cách bình thường.

Các phương pháp chẩn đoán và điều trị gãy xương đòn

Để điều trị hiệu quả, cần xác định chính xác mức độ gãy thông qua các phương pháp chẩn đoán để thấy hình ảnh gãy xương đòn, từ đó lựa chọn liệu pháp điều trị phù hợp, bao gồm cả phương pháp bảo tồn và phẫu thuật.

Phương pháp chẩn đoán

  • Chụp X-quang: Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh gãy xương đòn phổ biến và hiệu quả nhất để xác định tình trạng gãy xương đòn. X-quang cho thấy rõ vị trí và mức độ gãy, giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
  • MRI hoặc CT scan: Được sử dụng trong những trường hợp gãy xương phức tạp hoặc nghi ngờ có tổn thương mô mềm hoặc dây thần kinh kèm theo.

Phương pháp điều trị

  • Điều trị bảo tồn: Thường áp dụng cho các trường hợp gãy xương đòn đơn giản, không lệch quá nhiều. Sử dụng đai đeo số 8 hoặc nẹp để cố định xương trong khi nó tự lành lại. Thời gian lành khoảng 6-8 tuần.
  • Phẫu thuật: Áp dụng cho các trường hợp gãy phức tạp, xương bị lệch nhiều hoặc gãy thành nhiều mảnh. Phẫu thuật giúp cố định xương đòn bằng vít hoặc nẹp kim loại, đảm bảo xương lành lại đúng cách.

Những lưu ý sau khi điều trị gãy xương đòn

Sau khi điều trị gãy xương đòn, việc chăm sóc và phục hồi đúng cách là yếu tố quan trọng để đảm bảo xương lành hoàn toàn và tránh các biến chứng lâu dài. Dưới đây là những lưu ý quan trọng trong sinh hoạt và tập luyện để hỗ trợ quá trình hồi phục tốt nhất.

Thời gian phục hồi

Thời gian phục hồi sau gãy xương đòn thường kéo dài từ 6 đến 12 tuần, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương và phương pháp điều trị được áp dụng. Đối với những trường hợp gãy nhẹ, không cần phẫu thuật, xương thường lành nhanh hơn, khoảng 6 đến 8 tuần. Tuy nhiên, những trường hợp gãy nặng hoặc cần can thiệp phẫu thuật, thời gian hồi phục có thể kéo dài hơn, lên tới 12 tuần hoặc thậm chí lâu hơn nếu có biến chứng.

Trong suốt quá trình hồi phục, việc tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ, từ việc cố định xương, vật lý trị liệu cho đến chế độ dinh dưỡng, đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo xương lành đúng cách và giảm nguy cơ gặp phải biến chứng như không liền xương hoặc mất chức năng vận động.

Lưu ý trong sinh hoạt hàng ngày

Trong quá trình điều trị, bạn cần bảo vệ và chăm sóc vết thương:

  • Giữ cố định vùng vai và cánh tay: Sau khi gãy xương đòn, việc giữ cố định vai và cánh tay bằng nẹp hoặc băng đeo là rất quan trọng để đảm bảo xương lành đúng cách. Hạn chế các hoạt động mạnh và không mang vác nặng trong suốt thời gian hồi phục.
  • Kiểm tra vết thương định kỳ: Nếu bạn đã phẫu thuật, cần theo dõi kỹ lưỡng vết mổ để tránh nhiễm trùng. Vệ sinh sạch sẽ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về việc chăm sóc vết thương.
  • Chườm đá giảm đau và sưng: Trong những ngày đầu sau chấn thương, bạn có thể chườm đá từ 15-20 phút mỗi lần để giảm sưng và đau. Tránh chườm đá trực tiếp lên da, hãy sử dụng khăn hoặc túi chườm.
Tránh mang vật nặng trong quá trình điều trị gãy xương đòn
Tránh mang vật nặng trong quá trình điều trị gãy xương đòn

Một số bài tập phục hồi chức năng lấy lại khả năng vận động vai và cánh tay trong quá trình phục hồi mà bạn có thể tham khảo: 

  • Bài tập co duỗi nhẹ nhàng: Bắt đầu với các bài tập co duỗi cánh tay và vai nhẹ nhàng, tránh các động tác xoay hoặc nhấc vai cao quá đầu. Điều này giúp tăng cường tuần hoàn máu và thúc đẩy quá trình hồi phục.
  • Bài tập nâng cánh tay: Khi cánh tay đã lành dần, hãy thử nâng cánh tay từ từ và giữ trong một vài giây, sau đó hạ xuống. Lặp lại 10-15 lần, bắt đầu từ tầm thấp và dần dần nâng cao mức độ vận động.
  • Bài tập xoay vai: Đứng thẳng, giữ cánh tay song song với cơ thể, sau đó từ từ xoay vai theo vòng tròn nhỏ. Điều này giúp khôi phục tính linh hoạt của khớp vai.
  • Sử dụng dải đàn hồi: Khi xương đã hồi phục tốt, bạn có thể sử dụng dải đàn hồi để thực hiện các bài tập kéo và căng, giúp tăng cường sức mạnh cho các cơ xung quanh khớp vai và cánh tay.

Các nguy cơ biến chứng

  • Xương không liền đúng cách: Một trong những biến chứng phổ biến sau gãy xương đòn là xương không liền hoặc bị lệch. Khi xương không liền lại đúng cách, có thể dẫn đến sự bất ổn của khớp vai, gây khó khăn trong vận động và tăng nguy cơ đau mãn tính. Nguy cơ này thường gặp khi xương bị gãy nặng hoặc không được cố định đúng cách trong suốt quá trình hồi phục.
  • Đau vai mãn tính: Sau khi gãy xương đòn, một số bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng đau vai mãn tính, đặc biệt là ở khớp vai hoặc vùng gần xương đòn. Nguyên nhân có thể do việc liền xương không tốt hoặc các cơ xung quanh khớp vai bị ảnh hưởng trong quá trình hồi phục. Tình trạng này có thể kéo dài nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.
  • Giảm khả năng vận động: Sau khi bị gãy xương đòn, một số bệnh nhân có thể đối mặt với việc giảm khả năng vận động của vai và cánh tay. Điều này có thể do sự cứng khớp, tổn thương cơ hoặc các vấn đề về thần kinh. Nếu không được tập luyện phục hồi chức năng đúng cách, tình trạng này có thể trở nên nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng đến khả năng thực hiện các hoạt động thường ngày như nâng đồ vật hoặc cử động vai.

Biện pháp phòng ngừa gãy xương đòn

  • Sử dụng đồ bảo hộ: Khi tham gia các hoạt động có nguy cơ gây chấn thương cao như đạp xe, bóng đá, hoặc trượt tuyết, việc sử dụng đồ bảo hộ như mũ bảo hiểm, áo giáp vai là cần thiết. Những thiết bị bảo hộ này giúp bảo vệ cơ thể, giảm nguy cơ gãy xương đòn và các chấn thương khác.
  • Chấp hành luật giao thông: Đặc biệt khi đi xe máy hoặc ô tô, có thể giúp giảm nguy cơ tai nạn dẫn đến gãy xương đòn. Việc đội mũ bảo hiểm khi lái xe máy, cài dây an toàn khi lái ô tô, và luôn duy trì tốc độ an toàn là những biện pháp quan trọng giúp bảo vệ bản thân.
  • Cải thiện sức khỏe xương: Để xương chắc khỏe, bạn cần duy trì một chế độ tập luyện thể dục đều đặn. Các bài tập như đi bộ, chạy bộ, tập tạ giúp tăng cường độ bền và sự linh hoạt cho xương. Ngoài ra, bổ sung canxi và vitamin D qua chế độ ăn hàng ngày cũng rất quan trọng. Canxi có nhiều trong sữa, hạt, và các loại rau lá xanh, trong khi vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi hiệu quả hơn. Việc duy trì sức khỏe xương tốt sẽ giúp giảm nguy cơ bị gãy xương đòn trong những tình huống va đập mạnh.

Mong rằng bài viết trên sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về :”Thực tế hình ảnh gãy xương đòn và những điều cần biết”. Mời bạn đọc truy cập website Menacal.vn để biết thêm nhiều thông tin bổ ích về tình trạng sức khỏe khi không may gặp phải tình trạng gãy xương. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, bạn có thể liên hệ tới hotline 1900 636 985 để nhận được tư vấn từ các chuyên gia y tế.

References

References
1 The Clavicle. Ngày truy cập 21/9/2024.
https://teachmeanatomy.info/upper-limb/bones/clavicle/
2 Broken collarbone. Ngày truy cập: 21/9/2024.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/broken-collarbone/symptoms-causes/syc-20370311