10+ hình ảnh cong vẹo cột sống ở trẻ em và người lớn

Cong vẹo cột sống là một bệnh lý cột sống phổ biến, đặc biệt là ở trẻ em và người lớn tuổi. Qua các hình ảnh cong vẹo cột sống, chúng ta có thể nhận diện được các dấu hiệu bất thường của cột sống như đường cong hình chữ S hoặc C. Trong bài viết này, Menacal sẽ giới thiệu hơn 10 hình ảnh cụ thể về tình trạng này, giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh và tầm quan trọng của việc nhận diện sớm.

Cong vẹo cột sống là gì?

Cong vẹo cột sống, còn gọi là vẹo cột sống ^[1]Everything You Need to Know About Scoliosis. Ngày truy cập 22/10/2024.
https://www.healthline.com/health/scoliosis , là một hiện tượng mà cột sống bị uốn cong bất thường, thay vì thẳng đứng. Cột sống của một người bình thường sẽ chạy thẳng từ cổ đến xương chậu khi nhìn từ phía sau. Nhưng ở người bị cong vẹo cột sống, cột sống sẽ tạo thành một đường cong hình chữ S hoặc C.

Tình trạng này có thể xảy ra ở trẻ em trong giai đoạn phát triển nhanh chóng, đặc biệt là trong giai đoạn dậy thì. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, gây ra đau lưng, mệt mỏi và đôi khi ảnh hưởng đến chức năng hô hấp.

Nguyên nhân gây cong vẹo cột sống

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng cong vẹo cột sống và thường chia thành các nhóm chính sau ^[2]Scoliosis. Ngày truy cập: 22/10/2024.
https://www.hss.edu/condition-list_scoliosis.asp :

• Cong vẹo cột sống vô căn: Đây là loại phổ biến nhất, thường xuất hiện ở trẻ em và thanh thiếu niên mà không có nguyên nhân cụ thể. Nhiều nghiên cứu cho thấy, yếu tố di truyền có thể góp phần vào tình trạng này.
• Vẹo cột sống bẩm sinh: Là một tình trạng trong đó cột sống của trẻ bị cong hoặc biến dạng ngay từ khi sinh ra, do những bất thường trong quá trình phát triển xương sống trong thai kỳ.
• Cong vẹo cột sống do bệnh lý thần kinh cơ: Những người mắc các bệnh liên quan đến hệ thần kinh và cơ, như bại não, teo cơ, có nguy cơ cao mắc vẹo cột sống.
• Cong vẹo cột sống do thoái hóa: Ở người lớn tuổi, thoái hóa đĩa đệm, cột sống và sự yếu cơ cũng có thể gây ra tình trạng cong vẹo.
• Các yếu tố khác: Ngồi sai tư thế trong thời gian dài, mang vác nặng không đều có thể làm gia tăng nguy cơ phát triển cong vẹo cột sống ở trẻ em.

10+ hình ảnh cong vẹo cột sống ở trẻ em và người lớn

Trong phần này, Menacal sẽ chia sẻ các hình ảnh cong vẹo cột sống cụ thể. Hình ảnh sẽ giúp bạn dễ dàng nhận diện và hiểu hơn về các dấu hiệu bên ngoài của căn bệnh này.

Cột sống bình thường và cột sống bị cong vẹo

Đây là hình ảnh cơ bản nhất giúp người xem nhận biết sự khác biệt giữa cột sống thẳng và cột sống bị cong. Ở trạng thái bình thường, cột sống có hình dạng thẳng và đều. Tuy nhiên, khi cột sống bị vẹo, nó sẽ tạo ra một đường cong bất thường sang một bên, có thể nhận thấy rõ khi nhìn từ phía sau.

Tùy thuộc vào mức độ và loại cong vẹo, cột sống có thể bị cong thành hình chữ S hoặc C. Đường cong này thường xuất hiện rõ nhất ở phần lưng trên và hông.

Một trong những dấu hiệu nhận biết vẹo cột sống dễ thấy nhất là sự chênh lệch giữa hai bên cơ thể. Một bên vai sẽ cao hơn bên kia, xương sườn có thể nhô ra, và hông có thể bị lệch. Đây là dấu hiệu cảnh báo rõ ràng cho các bậc phụ huynh khi quan sát con em mình.

Khi cột sống bị vẹo nặng, không chỉ có đường cong sang ngang mà cột sống còn có thể bị uốn cong về phía trước, gây ra tư thế gù lưng hoặc cúi người. Điều này làm ảnh hưởng đến dáng đi và sự linh hoạt của cơ thể.

Hình ảnh dấu hiệu nhận biết cong vẹo cột sống từ bên ngoài

Vai và hông không cân đối: Hình ảnh trẻ bị cong vẹo cột sống minh họa một bên vai cao hơn hoặc một bên hông thấp hơn, một dấu hiệu phổ biến. Đây là dấu hiệu bên ngoài dễ nhận biết mà phụ huynh có thể quan sát.

Cột sống lệch hẳn sang một bên: Nhìn từ phía sau, sự lệch của cột sống có thể nhận ra bằng mắt thường khi người bệnh cúi xuống. Đường cong sẽ rõ ràng hơn ở vùng lưng dưới hoặc lưng trên.

Dáng đi bất thường: Một người bị cong vẹo cột sống thường có dáng đi không đều, nghiêng về một phía. Điều này xảy ra do sự mất cân đối của cột sống, khiến trọng tâm cơ thể bị lệch.

Hình ảnh cong vẹo cột sống qua X-quang

X-quang là phương pháp chính xác nhất để chẩn đoán và đánh giá mức độ nghiêm trọng của vẹo cột sống. Hình ảnh X-quang sẽ hiển thị rõ đường cong của cột sống từ các góc khác nhau.

Việc so sánh giữa cột sống bình thường và bị vẹo sẽ cho thấy sự chênh lệch lớn về cấu trúc xương, từ đó giúp đánh giá mức độ tổn thương.

Góc Cobb là phương pháp phổ biến để đo mức độ cong của cột sống, từ đó đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng cong vẹo. Góc càng lớn, tình trạng cong vẹo càng nặng và có thể cần can thiệp điều trị.

Hình ảnh vẹo cột sống qua các giai đoạn từ nhẹ đến nặng.

Hình ảnh cong vẹo cột sống dưới đây mô tả sẽ cho thấy sự thay đổi về hình dáng cơ thể theo thời gian khi bệnh không được điều trị. Từ các dấu hiệu nhẹ như vai và hông không cân đối, đến các giai đoạn nặng hơn khi cột sống cong rõ rệt và ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể.

Chẩn đoán và điều trị vẹo cột sống

Chẩn đoán và điều trị vẹo cột sống là một quá trình phức tạp và cần có sự đánh giá kỹ lưỡng từ các chuyên gia y tế để xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng, nguyên nhân gây bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất cho bệnh nhân ^[3]Scoliosis. Ngày truy cập 22/10/2024.
https://www.yalemedicine.org/conditions/scoliosis .

Chẩn đoán cong vẹo cột sống

Việc chẩn đoán vẹo cột sống thường bắt đầu với khám lâm sàng và kiểm tra tổng quát để phát hiện các dấu hiệu bất thường về hình dáng cơ thể của bệnh nhân, chẳng hạn như lệch vai, hông, hoặc đường cong bất thường của cột sống khi nhìn từ phía sau.

Khám lâm sàng

Trong quá trình khám, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra các yếu tố sau:

• Mất cân đối của vai, xương sườn và hông: Bác sĩ sẽ quan sát xem vai hoặc hông có bị lệch không. Một bên vai cao hơn hoặc xương sườn nhô ra có thể là dấu hiệu của vẹo cột sống.
• Test Adam’s Forward Bend: Bệnh nhân được yêu cầu cúi về phía trước để bác sĩ kiểm tra bất kỳ sự cong vẹo nào của cột sống, thường rõ ràng hơn khi cúi người.
• Khả năng di chuyển và linh hoạt: Bác sĩ kiểm tra xem cột sống có bị giới hạn trong phạm vi di chuyển nào hay không, và kiểm tra sức mạnh cơ bắp, cảm giác, phản xạ của bệnh nhân để xem liệu có liên quan đến tủy sống hay không.

Chụp X-quang

Chụp X-quang là công cụ quan trọng nhất để xác định mức độ vẹo của cột sống, giúp bác sĩ có thể nhìn thấy rõ đường cong của cột sống và đo lường chính xác góc vẹo. Góc vẹo này được đo theo góc Cobb, là phương pháp chuẩn trong việc đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng vẹo cột sống.

• Góc Cobb dưới 10 độ: Được coi là không có vấn đề lâm sàng.
• Góc Cobb từ 10-20 độ: Thường là tình trạng nhẹ và không cần điều trị tích cực, nhưng cần theo dõi.
• Góc Cobb trên 20-40 độ: Đây là mức độ vẹo trung bình, có thể cần điều trị bằng nẹp hoặc phẫu thuật tùy thuộc vào độ tuổi và sự tiến triển của bệnh.
• Góc Cobb trên 40-50 độ: Được coi là tình trạng vẹo nặng, thường yêu cầu phẫu thuật để điều chỉnh cột sống và ngăn chặn sự tiến triển thêm.

Chụp MRI hoặc CT Scan

Nếu nghi ngờ tình trạng vẹo cột sống có ảnh hưởng đến tủy sống, hoặc bệnh nhân có triệu chứng thần kinh, bác sĩ có thể yêu cầu chụp MRI hoặc CT Scan để kiểm tra thêm về cấu trúc mô mềm và tủy sống. Các xét nghiệm này đặc biệt hữu ích trong trường hợp vẹo cột sống bẩm sinh hoặc vẹo cột sống do thoái hóa, khi có nguy cơ chèn ép tủy sống.

Điều trị cong vẹo cột sống

Việc điều trị vẹo cột sống phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức độ cong của cột sống, tốc độ tiến triển của đường cong, và độ tuổi của bệnh nhân. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm theo dõi, sử dụng nẹp, vật lý trị liệu, hoặc phẫu thuật chỉnh hình.

Theo dõi

Trong các trường hợp vẹo cột sống nhẹ với góc Cobb dưới 20 độ, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên đang phát triển, bác sĩ thường khuyến nghị theo dõi định kỳ với X-quang để kiểm tra sự tiến triển của bệnh. Điều này nhằm đảm bảo rằng tình trạng không trở nên tồi tệ hơn trong thời gian ngắn.

Nẹp cột sống

Sử dụng nẹp cột sống là một phương pháp phổ biến để ngăn chặn tình trạng vẹo cột sống ở trẻ em và thanh thiếu niên, đặc biệt khi cột sống vẫn đang phát triển. Nẹp không có khả năng chữa khỏi vẹo cột sống nhưng có thể ngăn chặn sự tiến triển của đường cong.

• Thời điểm dùng nẹp: Thường áp dụng cho trẻ có góc Cobb từ 25-40 độ và còn đang trong giai đoạn phát triển xương.
• Loại nẹp: Nẹp thường được đeo ít nhất 16-23 giờ mỗi ngày, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Loại nẹp thường được sử dụng nhất là nẹp Boston, có thiết kế tùy chỉnh để hỗ trợ phần dưới ngực và vùng lưng.
• Hiệu quả: Nẹp chỉ hiệu quả khi bệnh nhân còn trong độ tuổi phát triển, và điều quan trọng là tuân thủ đeo nẹp theo chỉ định của bác sĩ để đạt kết quả tốt nhất.

Vật lý trị liệu

Mặc dù vật lý trị liệu không có khả năng chữa khỏi vẹo cột sống, nhưng nó có thể giúp cải thiện các triệu chứng liên quan đến đau lưng, duy trì sức mạnh cơ bắp và tăng tính linh hoạt của cột sống. Vật lý trị liệu thường được kết hợp với các phương pháp điều trị khác như nẹp hoặc sau phẫu thuật để cải thiện kết quả điều trị.

Phẫu thuật

Phẫu thuật chỉnh hình là phương pháp được chỉ định cho các trường hợp vẹo cột sống nghiêm trọng, khi đường cong tiếp tục tiến triển và gây ra các vấn đề chức năng, thẩm mỹ hoặc nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.

• Phương pháp phẫu thuật: Phẫu thuật phổ biến nhất cho vẹo cột sống là hợp nhất cột sống (spinal fusion), trong đó bác sĩ sẽ nối các đốt sống bị vẹo với nhau để ngăn chặn sự tiến triển của đường cong. Dụng cụ kim loại như thanh hoặc vít có thể được sử dụng để ổn định cột sống trong quá trình hồi phục.
• Thời gian phục hồi: Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần từ vài tháng đến một năm để cột sống hồi phục hoàn toàn và dụng cụ cố định trong cơ thể hòa nhập với xương.

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp những “hình ảnh cong vẹo cột sống” ở trẻ em và người lớn giúp bạn có thể sớm nhận biết được tình trạng cột sống của con trẻ và của người thân. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, bạn hãy liên hệ theo số hotline 1900 636 985, hay truy cập website Menacal.vn để biết thông nhiều thông tin hơn.