Cong vẹo cột sống có chữa được không? Có cần phẫu thuật không?

Cong vẹo cột sống là một bệnh lý cơ xương phổ biến, thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên trong giai đoạn phát triển. Nhiều cha mẹ khi phát hiện con mình có dấu hiệu vẹo cột sống thường lo lắng liệu cong vẹo cột sống có chữa được không? Trong bài viết này, Menacal sẽ cung cấp thông tin chi tiết về bệnh lý này để bạn có cái nhìn toàn diện hơn.

Tìm hiểu chung về bệnh cong vẹo cột sống

Cong vẹo cột sống ^[1]Everything You Need to Know About Scoliosis. Ngày truy cập: 18/10/2024.
https://www.healthline.com/health/scoliosis là tình trạng cột sống cong bất thường, thay vì có độ cong nhẹ tự nhiên, cột sống bị uốn cong sang một bên, tạo thành hình chữ “S” hoặc “C”. Tình trạng này có thể xuất hiện ở bất kỳ đoạn nào của cột sống, từ cổ đến lưng dưới. Tình trạng vẹo cột sống thường bắt đầu ở giai đoạn tăng trưởng nhanh của tuổi dậy thì.

Cong vẹo cột sống thường tiến triển âm thầm và khó nhận ra ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu chú ý kỹ, các bậc phụ huynh có thể phát hiện sớm bệnh lý này qua các dấu hiệu sau:

• Vai không đều nhau: Đây là dấu hiệu nhận biết phổ biến nhất. Khi trẻ đứng thẳng, một vai có thể cao hơn vai kia rõ rệt.
• Xương bả vai không đều: Khi trẻ cúi người về phía trước, một bên xương bả vai có thể nhô lên cao hơn so với bên còn lại.
• Xương sườn bất đối xứng: Khi cột sống cong, xương sườn có thể bị đẩy lên cao hơn ở một bên, đặc biệt rõ ràng khi cúi gập người.
• Lệch eo: Một bên eo của trẻ có thể hẹp hơn, gây ra sự không cân xứng ở phần hông và thân người.
• Khó thở: Ở những trường hợp nặng, cong vẹo cột sống có thể ảnh hưởng đến không gian phổi, khiến việc hít thở trở nên khó khăn hơn.

Cong vẹo cột sống có chữa được không?

Vẹo cột sống là một tình trạng không thể chữa khỏi hoàn toàn. ^[2]Can Scoliosis Be Fixed Without Surgery? Ngày truy cập: 18/10/2024.
https://squareonehealth.com/can-scoliosis-be-fixed-without-surgery/ Vì vậy, không có cách nào để “sửa chữa” vẹo cột sống một cách triệt để, ít nhất là không đạt được 100%. Tuy nhiên, vẹo cột sống có thể được điều trị theo cách giúp “chỉnh” lại độ cong, giảm góc cong và cải thiện sự thẳng hàng của cột sống. Ngoài ra, việc điều trị cũng có thể giảm bớt và kiểm soát hiệu quả các cơn đau hoặc khó chịu liên quan đến tình trạng này.

Cần lưu ý rằng không phải tất cả trường hợp bị cong vẹo cột sống đều áp dụng phương pháp điều trị đều giống nhau. Việc thực hiện phương pháp điều trị cụ thể nào sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của độ cong, độ tuổi khi được chẩn đoán vẹo cột sống và nhiều yếu tố khác.

Điều trị cong vẹo cột sống có cần phẫu thuật không?

Phẫu thuật không phải là phương pháp duy nhất và bắt buộc của các cách chữa cong vẹo cột sống. Nhiều trường hợp có thể được quản lý và điều trị thành công mà không cần đến can thiệp phẫu thuật, đặc biệt nếu bệnh được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Chỉ định phẫu thuật khi nào?

Phẫu thuật có thể là một giải pháp hiệu quả cho những trường hợp vẹo cột sống nghiêm trọng không đáp ứng với các phương pháp điều trị bảo tồn như vật lý trị liệu hoặc sử dụng đai nẹp. ^[3]Scoliosis. Ngày truy cập; 18/10/2024.
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15837-scoliosis

Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để đạt được ba mục tiêu chính:

• Ổn định cột sống: Đối với những bệnh nhân có độ cong cột sống lớn, phẫu thuật giúp cố định các đốt sống nhằm ngăn chặn sự tiến triển của tình trạng này.
• Khôi phục sự cân bằng: Vẹo cột sống có thể gây mất cân bằng cho toàn bộ cơ thể, làm thay đổi dáng đi và gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Phẫu thuật có thể giúp khôi phục sự cân bằng tự nhiên của cơ thể.
• Giảm áp lực lên các dây thần kinh: Một số trường hợp vẹo cột sống gây chèn ép dây thần kinh, dẫn đến đau đớn và giảm chức năng vận động. Phẫu thuật có thể giải phóng áp lực này, giúp giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Hiện nay, có nhiều kỹ thuật phẫu thuật tiên tiến để điều trị vẹo cột sống, bao gồm:

• Hợp nhất cột sống (Spinal fusion): Đây là phương pháp phổ biến nhất, trong đó bác sĩ sẽ hợp nhất các đốt sống lại với nhau và sử dụng nẹp kim loại để cố định. Điều này giúp giữ cột sống ở vị trí ổn định, ngăn ngừa sự cong thêm của đốt sống.
• Thanh mở rộng (Expandable rod): Kỹ thuật này được áp dụng cho trẻ em có cột sống đang phát triển. Bác sĩ sẽ cấy ghép một thanh có thể điều chỉnh độ dài dọc theo các đốt sống, giúp hỗ trợ cột sống khi trẻ lớn lên và tránh việc cột sống bị cong thêm.

Mặc dù phẫu thuật vẹo cột sống được coi là an toàn, nhưng như với bất kỳ cuộc phẫu thuật nào, rủi ro vẫn tồn tại. Các biến chứng có thể bao gồm:

• Nhiễm trùng: Đây là rủi ro phổ biến sau phẫu thuật, dù đã có các biện pháp phòng ngừa.
• Chảy máu: Một số trường hợp có thể gặp phải tình trạng chảy máu trong quá trình phẫu thuật hoặc sau phẫu thuật.
• Hình thành cục máu đông: Các cục máu đông có thể gây ra biến chứng nguy hiểm nếu chúng di chuyển đến các cơ quan quan trọng, như tim hoặc phổi.
• Tổn thương dây thần kinh: Phẫu thuật trên cột sống có thể gây tổn thương dây thần kinh nếu không thực hiện cẩn thận.
• Hạn chế vận động: Sau phẫu thuật, bệnh nhân có thể gặp khó khăn trong việc vận động hoặc cử động cột sống một cách linh hoạt như trước.

Tại sao phẫu thuật không phải lúc nào cũng là lựa chọn tốt nhất?

Phẫu thuật có thể dường như là cách nhanh chóng và hiệu quả nhất để điều trị vẹo cột sống, nhưng nó không phải lúc nào cũng là lựa chọn tốt nhất. Phẫu thuật là một can thiệp xâm lấn và đi kèm với những rủi ro cụ thể, bao gồm nhiễm trùng, tổn thương thần kinh và cục máu đông (những rủi ro thường có trong bất kỳ cuộc phẫu thuật xâm lấn nào).

Một nhược điểm khác của phẫu thuật là tốn kém và thời gian phục hồi thường dài và khó chịu. Không phải là hiếm khi quá trình phục hồi từ phẫu thuật vẹo cột sống kéo dài lên đến một năm. Hơn nữa, phẫu thuật chỉ giải quyết các triệu chứng vật lý của vẹo cột sống, mà không điều trị được các vấn đề tiềm ẩn thường đi kèm với nó.

Do đó, độ cong cột sống có thể tiếp tục tiến triển sau phẫu thuật, ngay cả khi bệnh nhân đã phục hồi thành công. Đó là lý do tại sao liệu pháp vật lý trị liệu, đeo nẹp và các phương pháp điều trị không xâm lấn khác phải được kết hợp cùng với phẫu thuật để đảm bảo kết quả tốt nhất có thể.

Những phương pháp điều trị vẹo cột sống không phẫu thuật

Đối với nhiều bệnh nhân, các phương pháp không phẫu thuật là lựa chọn lý tưởng để điều trị cong vẹo cột sống. Dưới đây là một số biện pháp phổ biến hiện nay.

Sử dụng đai nẹp

Đai nẹp được sử dụng để ngăn chặn sự tiến triển của độ cong, đặc biệt ở trẻ em đang trong giai đoạn phát triển. Đai nẹp được thiết kế theo từng bệnh nhân để đảm bảo sự thoải mái tối đa trong khi vẫn giữ cho cột sống thẳng. Việc đeo đai nẹp không giúp điều chỉnh độ cong hiện có nhưng giúp ngăn chặn tình trạng tồi tệ hơn.

Tập vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là biện pháp quan trọng trong quá trình điều trị cong vẹo cột sống. Các bài tập được thiết kế để cải thiện độ linh hoạt, sức mạnh và sự cân bằng của cột sống. Việc tập luyện đều đặn giúp bệnh nhân duy trì sự ổn định và ngăn chặn độ cong tăng lên.

Bài tập hỗ trợ chữa vẹo cột sống

Một số bài tập giúp tăng cường cơ bắp xung quanh cột sống, bao gồm bài tập kéo giãn và tăng cường cơ lưng. Các bài tập này không chỉ giúp giảm đau mà còn cải thiện tư thế và sự linh hoạt của bệnh nhân. Tuy nhiên, các bài tập cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Dưới đây là một số bài tập hỗ trợ phổ biến:

• Yoga: Các tư thế yoga giúp kéo giãn cột sống, cải thiện sự linh hoạt và giảm căng thẳng. Một số tư thế như “Tư thế cây cầu” hoặc “Tư thế chó cúi đầu” có thể giúp điều chỉnh cột sống và giảm đau lưng.
• Pilates: Pilates là bài tập tập trung vào việc tăng cường cơ bụng và lưng dưới, giúp hỗ trợ cột sống và cải thiện sự cân bằng cơ thể. Những động tác chậm rãi và chính xác của Pilates giúp tăng cường các nhóm cơ cốt lõi xung quanh cột sống.
• Bài tập giãn cơ: Các bài tập giãn cơ giúp kéo dài và thả lỏng các cơ căng cứng, giúp giảm áp lực lên cột sống. Một số bài tập phổ biến như giãn cơ lưng dưới, cơ đùi sau và cơ cổ đều có thể giúp cải thiện sự linh hoạt cho cột sống.

Cong vẹo cột sống có thể chữa được mà không cần phải phẫu thuật nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Với sự kết hợp của các phương pháp điều trị như đai nẹp, vật lý trị liệu và các bài tập hỗ trợ, nhiều bệnh nhân đã đạt được kết quả tích cực mà không phải trải qua phẫu thuật. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nặng, phẫu thuật có thể là giải pháp cuối cùng.

Bài viết trên đã cung cấp những là những thông tin cần thiết giúp bố mẹ hiểu được “Cong vẹo cột sống có chữa được không? Có cần phẫu thuật không?”. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào, các phụ huynh có thể truy cập vào hotline 1900 636 985, hay truy cập website Menacal.vn để tìm hiểu nhiều thông tin hữu ích hơn.