Chân vòng kiềng là gì? 10+ hình ảnh chân vòng kiềng

Chân vòng kiềng là hiện tượng khá phổ biến, đặc biệt ở trẻ nhỏ trong những năm đầu đời. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ chân vòng kiềng là gì, khi nào là bình thường và khi nào là bệnh lý cần can thiệp. Trong bài viết này, Menacal sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về hiện tượng này, cách nhận biết và phân biệt giữa chân vòng kiềng chữ O sinh lý và bệnh lý.

Định nghĩa chân vòng kiềng là gì?

Trước khi đi vào các dấu hiệu nhận biết và hình ảnh thực tế, hãy cùng tìm hiểu chân vòng kiềng là gì theo cả hai góc độ: y khoa và dân gian.

Về mặt y khoa: Chân vòng kiềng (Genu Varum)

Chân vòng kiềng trong y học còn gọi là Genu Varum – một dạng biến dạng chi dưới. Trục cơ học của chân bị lệch vào trong, khiến hình dáng chân khi đứng không thẳng như bình thường. ^[1]Pediatric Genu Varum. Truy cập ngày 30/7/2025.
https://emedicine.medscape.com/article/1355974-overview#a2

• Ở người bình thường, trục chân là đường thẳng nối từ đầu trên xương đùi qua trung tâm xương chày đến mắt cá chân.
• Khi bị vòng kiềng, phần trên xương chày lệch vào trong, còn phần dưới lệch ra ngoài. Khi đứng khép hai bàn chân, hai đầu gối không chạm nhau mà tạo khoảng cách bất thường.

Theo dân gian: Chân vòng kiềng chữ O

Trong cách gọi quen thuộc, dân gian thường ví von chân vòng kiềng là chân chữ O, vì khi đứng khép hai bàn chân, phần đầu gối vẫn cách xa nhau, tạo dáng giống như chữ “O”.

Cách gọi này tuy đơn giản nhưng rất dễ hiểu và giúp phụ huynh sớm nhận ra dấu hiệu bất thường ở trẻ.

Hiểu đúng về chân vòng kiềng: Sinh lý hay bệnh lý?

Nếu bạn đã hiểu chân vòng kiềng là gì thì bạn cần biết thêm rằng: Không phải mọi trường hợp chân vòng kiềng đều cần lo lắng. Do đó, việc phân biệt giữa chân vòng kiềng sinh lý và bệnh lý là điều quan trọng.

Chân vòng kiềng SINH LÝ: Một giai đoạn phát triển bình thường ở trẻ

• Xuất hiện phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tuổi do tư thế nằm co trong bụng mẹ.
• Thường không gây đau, không ảnh hưởng vận động.
• Sau 2 tuổi, trục chân sẽ dần được điều chỉnh, đến 3–4 tuổi có thể trở về gần như bình thường. ^[2]Pediatric Lower Extremity Disorders. Truy cập ngày 3/8/2025.
  https://posna.org/blogs/resident-review/december-2017/pediatric-lower-extremity-disorders

Chân vòng kiềng BỆNH LÝ: Khi nào nên đi khám

Phụ huynh cần cảnh giác nếu sau 2 tuổi, tình trạng chân cong không cải thiện hoặc có các dấu hiệu bất thường: ^[3]Genu valgum in children. Truy cập ngày 3/8/2025. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1751722224000179

• Chân ngày càng cong, cong không đều hai bên.
• Trẻ than đau chân, dáng đi lệch, khó khăn trong vận động.
• Kèm theo dấu hiệu còi xương, chậm phát triển thể chất.

10+ hình ảnh chân vòng kiềng minh họa dễ hiểu

Dưới đây là các hình ảnh và mô phỏng giúp bạn dễ nhận biết chân vòng kiềng ở nhiều độ tuổi và mức độ:

Trẻ nhỏ (0–2 tuổi): Cẳng chân cong nhẹ, đều hai bên, đầu gối xa nhau khi đứng nhưng không đau – thường là sinh lý.

Trẻ trên 2 tuổi: Gối vẫn cách xa nhau khi đứng, cong rõ, có thể lệch không đều – nên theo dõi sát.

Người trưởng thành: Gối lệch ra ngoài rõ, mắt cá gần nhau. Dáng đi dạng chân, dễ mỏi gối – ảnh hưởng thẩm mỹ và vận động.

Trường hợp nặng kèm biến chứng: Chân cong nhiều, đi lại khó khăn, có thể đau gối, lệch trục nghiêm trọng.

Sơ đồ mô phỏng cấu trúc xương lệch trục

Ảnh X-quang chân vòng kiềng

Trẻ bị chân vòng kiềng do còi xương: Dáng thấp nhỏ, chân cong rõ – cần can thiệp dinh dưỡng và y tế.

Hình ảnh điều trị bằng nẹp chỉnh hình và hiệu quả sau can thiệp

Chân chữ X để phân biệt: Hai gối chạm nhau, mắt cá xa nhau – ngược lại với chân chữ O.

Cách kiểm tra chân vòng kiềng tại nhà

Bạn có thể thực hiện kiểm tra đơn giản tại nhà như sau:

• Tư thế đứng: Đứng thẳng trên mặt phẳng cứng, khép hai bàn chân sao cho mắt cá trong chạm nhau, đầu gối duỗi tự nhiên.
• Quan sát:
  • Đầu gối có chạm nhau không?
  • Khoảng cách giữa hai gối là bao nhiêu?
  • Cẳng chân có cong ra ngoài không?
• Kết hợp dấu hiệu:
  • Có đau khi vận động?
  • Trẻ có mỏi chân, đi khó khăn hay không?
  • Dáng đi có bất thường không?

Nếu có nghi ngờ, bạn nên ghi lại hình ảnh và đưa trẻ đến cơ sở y tế chuyên khoa để được đánh giá chính xác.

Phân biệt chân vòng kiềng chữ O và chân chữ X

Nhiều người nhầm lẫn giữa hai dạng biến dạng chân đối lập là chân vòng kiềng và chân chữ X.

Đặc điểm của chân vòng kiềng (Genu Varum)

• Đầu gối hướng ra ngoài, hai mắt cá chân chạm nhau nhưng hai đầu gối không chạm.
• Khi đứng khép chân, phần thân dưới tạo thành hình dáng giống chữ “O”.
• Dáng đi thường dạng chân, dễ bị mỏi gối nếu nặng.

Đặc điểm của chân chữ X (Genu Valgum)

• Hai đầu gối chạm nhau, trong khi mắt cá chân lại cách xa.
• Trục chân cong vào trong, tạo hình dáng giống chữ “X”.
• Dáng đi thường khép gối, có cảm giác “lết gối” hoặc va gối vào nhau khi di chuyển.

Để giúp bạn dễ hình dung sự khác biệt giữa hai dạng chân này, bảng sau đây tổng hợp các tiêu chí quan trọng như vị trí đầu gối, mắt cá, trục chân và dáng đi:

Qua bài viết, Menacal đã giúp bạn đã hiểu rõ chân vòng kiềng là gì, cách phân biệt hiện tượng chân vòng kiềng chữ O sinh lý và bệnh lý, cũng như cách kiểm tra và nhận biết sớm tại nhà. Điều này rất quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe xương khớp cho trẻ nhỏ, giúp can thiệp kịp thời nếu cần thiết. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về sức khỏe xương, vui lòng truy cập menacal.vn hoặc gọi ngay tới số hotline 1900 636 985 để được đội ngũ chuyên gia xương khớp hỗ trợ miễn phí.